Rak piersi – jak pielęgnować skórę podczas radioterapii?

Radioterapia jest jedną z podstawowych metod leczenia raka piersi. Niestety, jednym z jej częstych skutków ubocznych są zmiany dermatologiczne. Właśnie dlatego prawidłowa pielęgnacja skóry podczas i po zakończeniu radioterapii ma bardzo duże znaczenie. Wyjaśniamy, o czym należy wtedy pamiętać!

Jak radioterapia wpływa na skórę?

Radioterapia onkologiczna polega na wykorzystaniu promieniowania jonizującego w celu leczenia raka. Promieniowanie powoduje uszkodzenie DNA i RNA komórek nowotworowych, dzięki czemu nie mogą się one już dzielić i giną. Pomaga również w redukcji dolegliwości bólowych.

Terapia ta stosowana jest również wtedy, gdy leczony jest rak piersi. Wykorzystuje się ją zarówno jako metodę główną, jak i wspomagającą. Polega ona wówczas na naświetlaniu obszarów klatki piersiowej i dołów pachowych.

Szacuje się, że od 70% do 100% kobiet poddanych radioterapii z powodu raka piersi odczuwa problemy dermatologiczne. Do głównych skutków tej terapii zaliczane są:
• Rumień – zaczerwienienie skóry, które występuje najczęściej jako pierwszy objaw,
• Podrażnienia skórne – swędzenie, pieczenie skóry wynikające z jej stanu zapalnego,
• Łuszczenie się skóry – skóra podczas radioterapii staje się nadmiernie sucha i zaczyna się łuszczyć, łuszczenie może również odbywać się na mokro w zaawansowanym stadium,
• Przebarwienia – widoczne na skórze plamy, które mogą nasilać się po wystawieniu na słońce,
• Zmiany naczyniowe – określane potocznie jako pajączki, czyli drobne popękane naczynka krwionośne,
• Pęcherze, wysięki, owrzodzenia – wynikające z głębszego uszkodzenia skóry na skutek promieniowania,
• Zwłóknienia i stwardnienia skóry – skóra jest twarda w dotyku, nadmiernie zrogowaciała, ma tendencje do pękania.

W skrajnych przypadkach może dochodzić do martwicy skóry oraz do przypadków wtórnych nowotworów skóry.

Jak pielęgnować skórę w trakcie radioterapii?

Oto porady, jak pielęgnować skórę w trakcie radioterapii, aby zapobiegać i łagodzić dolegliwości dermatologiczne:

Mycie skóry łagodnymi środkami
Do mycia skóry po radioterapii zaleca się stosowanie letniej wody i łagodnych żeli, które nie powodują nadmiernego wysuszenia naskórka. Najlepiej unikać kosmetyków zawierających w składzie detergenty, takie jak SLS i SLES, a także tradycyjnych mydeł.

Podczas mycia należy też unikać szorstkich gąbek i szczotek.

Delikatne osuszanie skóry
Po umyciu skórę należy delikatnie osuszyć. Ręcznik przykładamy do skóry miejsce po miejscu zamiast jej pocierania, aby zminimalizować ryzyko podrażnień.

Unikanie golenia
Skóra po naświetlaniu jest narażona na podrażnienie, dlatego nie powinno się jej golić. Zamiast golenia maszynką można stosować trymery przycinające włoski.

Stosowanie kosmetyków nawilżających i natłuszczających
Bardzo ważnym elementem pielęgnacji skóry po radioterapii jest używanie kosmetyków o działaniu nawilżającym i natłuszczającym. Warto stosować produkty hipoalergiczne, zawierające naturalne składniki.

Dobrym wyborem będą balsamy, kremy i maści z ceramidami, kwasem hialuronowym, pantenolem, skwalanem, mocznikiem, ekstraktami z nagietka lekarskiego, rumianku, aloesem.

W razie potrzeby zaleca się stosowanie miejscowych maści ze sterydami przepisanych przez lekarza.

Ochrona skóry przed promieniowaniem UV
Po radioterapii skóra narażona jest w wyższym stopniu na poparzenia słoneczne. Właśnie dlatego należy smarować ją kremami przeciwsłonecznymi o wysokim filtrze SPF.

Używanie opatrunków
Jeśli po naświetlaniu na skórze pojawią się rany, należy zabezpieczać je opatrunkami. W tym celu stosować można również nowoczesne opatrunki z substancjami przeciwbakteryjnymi, które wspierają oczyszczanie ran i ich gojenie.

Unikanie obcisłej, nieoddychającej odzieży
Ubrania, które są zbyt obcisłe i nie mają właściwości oddychających, mogą spowodować podrażnienie skóry i trudności z jej gojeniem.

Warto pamiętać o systematycznej pielęgnacji skóry po radioterapii. Prawidłowa higiena i stosowanie odpowiednich kosmetyków może znacznie zredukować ryzyko skutków ubocznych i złagodzić dolegliwości!