Neuropatia po chemioterapii – jak leczyć drętwienie nóg i rąk?

Neuropatia obwodowa, która powoduje drętwienie nóg i rąk, jest jednym z najczęściej występujących skutków ubocznych po chemioterapii. Jakie objawy powoduje neuropatia? Jak leczyć drętwienie nóg i rąk po chemioterapii?

Neuropatia – co to jest?

Polineuropatia, określana również jako zespół obwodowy, neurotoksyczność obwodowa albo neuropatia obwodowa, jest dolegliwością, w której dochodzi do uszkodzenia nerwów obwodowych, czyli nerwów odpowiedzialnych za przekazywanie informacji między układem nerwowym ośrodkowym oraz narządami.

Do neuropatii obwodowej może dochodzić na skutek różnych czynników, a jednym z nich jest chemioterapia, która stosowana jest w leczeniu nowotworów. Szacuje się, że dolegliwość ta pojawia się u 58-78% pacjentów, natomiast u około 30% z nich utrzymuje się ponad 6 miesięcy po zakończeniu terapii.

Warto wskazać, że chemioterapia może spowodować nie tylko neuropatię obwodową, ale również zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego, które określane są jako encefalopatia.

Objawy neuropatii po chemioterapii

Do pojawienia się objawów neuropatii zazwyczaj dochodzi do 2 miesięcy od momentu rozpoczęcia leczenia onkologicznego z użyciem chemioterapii.

Najczęściej neuropatia po chemioterapii objawia się jako:

- Mrowienie i drętwienie rąk i nóg,

- Uczucie kłucia, pieczenia i bólu,

- Zaburzenia czucia,

- Nadmierna wrażliwość na dotyk i ból,

- Drżenie i skurcze mięśni,

- Zaburzenia koordynacji ruchowej.

W niektórych przypadkach może dochodzić również do objawów ze strony układu pokarmowego, takich jak bóle brzucha, zaparcia, a także są to dysfunkcje pęcherza moczowego.

Dlaczego pojawia się drętwienie rąk i nóg po chemioterapii?

Chemioterapia może wywołać szereg skutków ubocznych, do których również zaliczane są powikłania neurotoksyczne, które dotyczą układu nerwowego. Jest to związane z uszkodzeniem komórek nerwowych przez chemioterapeutyki i zahamowania produkcji nowych komórek.

Kto narażony jest na neuropatię po chemioterapii?

Neuropatia obwodowa po chemioterapii może pojawić się u każdej osoby, ale niektórzy pacjenci narażeni są na jej wystąpienie w wyższym stopniu niż inni.

Zwiększone ryzyko neuropatii po chemioterapii powodują:

- Wiek powyżej 75. roku życia,

- Palenie papierosów,

- Nadużywanie alkoholu,

- Cukrzyca,

- Zaburzenia pracy nerek,

- Niedoczynność tarczycy,

- Schorzenia autoimmunologiczne dotykające stawów,

- Zakażenie wirusem HIV,

- Braki witamin, w tym witamin z grupy B.

Drętwienie rąk i nóg po chemioterapii – jak postępować?

Jeżeli po leczeniu nowotworu doszło do pojawienia się neuropatii obwodowej, wykorzystać można różne metody jej leczenia. Co stosować na drętwienie rąk i nóg po chemioterapii?

Leczenie tej dolegliwości skoncentrowane jest przede wszystkim na redukcji objawów. Najczęściej wykorzystuje się w tym celu poniższe rodzaje leków:

- Duloksetyna – lek zaliczany do grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), który wykazuje wysoką skuteczność w zmniejszaniu bólu neuropatycznego i stosowany jest jako lek pierwszego rzutu,

- Wenlafaksyna – lek zaliczany do tej samej grupy preparatów SSRI,

- Amitryptylina – trójcykliczny lek przeciwdepresyjny,

- Pregabalina, gabapentyna – leki o działaniu przeciwdrgawkowym,

- Środki opioidowe.

Dobre efekty może przynieść stosowanie miejscowych produktów, takich jak żele, maści, kremy oraz plastry z mentolem i z kapsaicyną.

Dodatkowo stosować można masaże, fizjoterapię, ćwiczenia fizyczne zalecone przez terapeutę, akupunkturę.

O tym, jak leczyć drętwienie nóg i rąk po chemioterapii, więcej informacji może przekazać lekarz, który na podstawie objawów pacjenta może dobrać odpowiedni rodzaj terapii.

Jak zredukować ryzyko neuropatii po chemioterapii?

Chociaż zaburzeniom neurologicznym po chemioterapii nie zawsze można skutecznie zapobiegać, istnieją pewne kroki, jakie można podjąć, by zmniejszyć ryzyko ich występowania.

Wśród metod pozwalających zapobiegać neurotoksyczności chemioterapii znajdują się między innymi:

- Krioterapia – terapia zimnem rąk i nóg,

- Terapia uciskowa,

- Regularny marsz,

- Ćwiczenia oporowe z taśmą,

- Suplementacja kwasami omega-3, witaminami z grupy B, witaminą E.