Rak piersi hormonozależny – jeden z najlepiej leczonych typów nowotworu

Rak piersi to najczęściej diagnozowany nowotwór u kobiet. Nie wszystkie jego odmiany są takie same – różnią się tempem wzrostu, reakcją na leczenie i rokowaniami. Jednym z najczęstszych typów jest rak hormonozależny, zwany również hormonalnym. To właśnie ten rodzaj nowotworu daje duże szanse na skuteczne leczenie i długotrwałą kontrolę choroby – pod warunkiem, że zostanie odpowiednio rozpoznany i prowadzony.

Co to znaczy, że rak piersi jest hormonozależny?

Rak hormonozależny to taki, którego komórki nowotworowe posiadają receptory dla żeńskich hormonów płciowych – estrogenu (ER) i progesteronu (PR).
Oznacza to, że hormony te mogą „napędzać” wzrost guza, a więc wpływać na tempo rozwoju choroby.

Podczas diagnostyki każdej zmiany nowotworowej w piersi lekarze wykonują tzw. badanie receptorów hormonalnych. Wynik opisuje, czy guz jest:

• ER+ / PR+ – hormonozależny (wrażliwy na estrogen lub progesteron),
• ER– / PR– – niezależny od hormonów (inny typ raka).

Jeśli nowotwór jest hormonozależny, lekarz włącza specjalną terapię hormonalną, która hamuje działanie estrogenów i w ten sposób ogranicza rozwój raka.

Jak rozpoznaje się raka hormonozależnego?

Po rozpoznaniu guza piersi (np. w badaniu mammograficznym lub USG) wykonuje się biopsję gruboigłową. Pobrana próbka trafia do laboratorium histopatologicznego, gdzie oznacza się m.in.:

• obecność receptorów ER i PR,
• obecność receptora HER2,
• wskaźnik proliferacji Ki-67 (czyli tempo podziału komórek).

To tzw. profil biologiczny nowotworu, który decyduje o dalszym leczeniu.
Rak piersi hormonozależny najczęściej występuje u kobiet po 40. roku życia, ale może również dotyczyć młodszych pacjentek – zwłaszcza z predyspozycjami genetycznymi.

Jak leczy się raka hormonozależnego?

Leczenie tego typu nowotworu obejmuje zazwyczaj kilka etapów, dopasowanych do wieku i stanu zdrowia pacjentki.

1. Leczenie chirurgiczne
W wielu przypadkach leczenie rozpoczyna się od operacji – oszczędzającej pierś lub mastektomii. Decyzję o zakresie zabiegu podejmuje zespół lekarski na podstawie wyników badań.

2. Leczenie hormonalne
To podstawowy element terapii raka hormonozależnego. Stosowane leki mają za zadanie zablokować wpływ estrogenów na komórki nowotworowe. Najczęściej stosuje się:

• Tamoksyfen – blokuje receptory estrogenowe; używany głównie u kobiet przed menopauzą.
• Inhibitory aromatazy (letrozol, anastrozol, eksemestan) – ograniczają produkcję estrogenów; stosowane po menopauzie.
• Analogi GnRH – u młodszych kobiet mogą czasowo zahamować funkcję jajników.

Terapia trwa zwykle od 5 do 10 lat i znacznie zmniejsza ryzyko nawrotu raka.

3. Leczenie uzupełniające
W zależności od typu guza możliwe jest zastosowanie również chemioterapii, radioterapii lub terapii celowanej (np. przy współistniejącym HER2+).

Jakie są rokowania?

Rak piersi hormonozależny jest szeroką grupą nowotworów. Choć rokowania są z reguły bardzo dobre (zwłaszcza w podtypie luminalnym A), ich długoterminowy wynik zależy od pełnego profilu biologicznego guza, w tym od tempa podziału komórek (wskaźnik Ki-67).

Dzięki terapii hormonalnej i wczesnemu wykryciu wiele kobiet żyje wiele lat po diagnozie, ciesząc się pełnią aktywności. Kluczowa jest systematyczność leczenia i kontroli, ponieważ terapia hormonalna wymaga czasu, ale daje długotrwałą ochronę.

Wyniki leczenia są szczególnie dobre u kobiet, które:

• regularnie przyjmują leki hormonalne,
• uczestniczą w kontrolach onkologicznych
• prowadzą zdrowy styl życia (dieta, aktywność, ograniczenie alkoholu i stresu).

Objawy, na które warto zwrócić uwagę

Rak hormonozależny może rozwijać się powoli i przez długi czas nie dawać charakterystycznych objawów. Najczęściej kobiety zgłaszają:

• wyczuwalne zgrubienie lub guzek w piersi,
• zmianę kształtu lub wielkości piersi,
• wciągnięcie brodawki,
• wyciek z sutka,
• bóle lub uczucie mrowienia w piersi (rzadziej).

Każda niepokojąca zmiana wymaga konsultacji z lekarzem ginekologiem lub onkologiem. Wczesne wykrycie daje ogromną przewagę terapeutyczną.

Życie po leczeniu raka hormonozależnego

Po zakończeniu terapii wiele kobiet obawia się nawrotu choroby lub skutków ubocznych leczenia hormonalnego (uderzenia gorąca, zmęczenie, suchość skóry). Warto wiedzieć, że są to objawy przejściowe i można je łagodzić:

• lekką aktywnością fizyczną,
• dietą bogatą w warzywa i błonnik,
• odpowiednim nawodnieniem i odpoczynkie
• wsparciem psychologicznym lub grupą Amazonek.

Dzięki współczesnej onkologii rak hormonozależny to choroba, z którą można żyć, leczyć się i planować przyszłość. Hormonozależny rak piersi to nowotwór, który reaguje na działanie estrogenów i progesteronu. Choć brzmi groźnie, jest jednym z najlepiej poznanych i skutecznie leczonych typów raka piersi.

Wczesna diagnoza, konsekwentne leczenie hormonalne i regularna kontrola to klucz do zdrowia i życia po chorobie. Nie bój się pytać swojego lekarza o szczegóły diagnozy – znajomość rodzaju nowotworu to pierwszy krok do świadomego leczenia.

Źródła:

1. bcrf.org – "All About Breast Cancer Hormone Receptor Status" – https://www.bcrf.org/about-breast-cancer/breast-cancer-hormone-receptor-status/
2. American Cancer Society –"Breast Cancer Hormonal Therapy" – https://www.breastcancer.org/treatment/hormonal-therapy