Ćwiczenia po mastektomii – kiedy i jak je wykonywać?

Najczęściej diagnozowanym nowotworem złośliwym u kobiet jest rak piersi. Wiele zachorowań na ten nowotwór kończy się mastektomią – zabiegiem polegającym na amputacji piersi. Po nim zalecana jest odpowiednia rehabilitacja fizyczna, która pomaga w powrocie do zdrowia. Jakie ćwiczenia po mastektomii warto wykonywać?

Ćwiczenia po zabiegu mastektomii – dlaczego są ważne?

Lekarze i fizjoterapeuci rekomendują ćwiczenia po mastektomii z kilku powodów. Najważniejsze z nich to:
• Redukcja lub usunięcie obrzęków w rejonie kończyn górnych,
• Zredukowanie ryzyka stanów zapalnych tkanek,
• Powiększenie zakresu ruchomości stawów,
• Większa siła mięśniowa,
• Zmniejszenie ryzyka wystąpienia wad postawy,
• Ewentualna korekta wad postawy.

Kiedy zacząć ćwiczenia po mastektomii?

Rehabilitację fizyczną po mastektomii rozpoczyna się niedługo po wykonaniu zabiegu, jeszcze w trakcie pobytu w szpitalu.

Od pierwszej do trzeciej doby zalecane jest stosowanie klinów rehabilitacyjnych – przeciwobrzękowych do prawidłowego ułożenia ręki. Ćwiczenia z kolei rozpoczyna się po paru dniach, najczęściej jest to już trzecia lub czwarta doba po mastektomi, ewentualnie doba piąta, zależnie od kondycji pacjentki.

Początkowo rehabilitacja jest ograniczona do prostych ćwiczeń i rozciągania blizny pooperacyjnej, natomiast potem przechodzi do bardziej złożonych treningów, które wykorzystują również różne przyrządy.

Ćwiczenia po mastektomii – ogólne zalecenia

Przy prowadzeniu ćwiczeń po mastektomii należy pamiętać o poniższych zaleceniach:
• Przed rozpoczęciem ćwiczeń należy przeprowadzić rozgrzewkę.
• Podczas ćwiczeń należy płynnie i głęboko oddychać.
• W trakcie ćwiczeń należy dbać o prawidłową postawę.
• Ćwiczenia nie powinny sprawiać bólu, dlatego w razie jego wystąpienia należy spróbować ograniczyć zakres ruchu, zmienić pozycję. Przy braku powodzenia należy skonsultować się z fizjoterapeutą albo lekarzem.
• Zaleca się wykonać po 10 powtórzeń każdego ćwiczenia i pauzę pomiędzy kolejnymi ćwiczeniami.
• Nie należy ćwiczyć w przypadku złego samopoczucia.

Ćwiczenia po mastektomii – 1-3 doba po zabiegu

W tych dniach duże znaczenie ma prawidłowe ułożenie kończyny lub kończyn górnych, by zredukować ryzyko powstania obrzęków. Bardzo pomocne jest stosowanie klinów rehabilitacyjnych, które umożliwiają uniesienie ręki, by usprawnić odpływ krwi i limfy.

W trakcie leżenia należy wykonywać poniższe ruchy:
1. Zaciskanie i otwieranie dłoni,
2. Rozsuwanie i łączenie palców w dłoni,
3. Unoszenie i opuszczanie palców w dłoni,
4. Zginanie ręki w stawie łokciowym, by dosięgnąć obojczyka,
5. Unoszenie obu rąk nad głowę i opuszczanie ich.

Ćwiczenia po mastektomii – 4-6 doba po zabiegu

Po tym czasie można przystąpić do nieco bardziej złożonych ćwiczeń, które pomagają w usprawnieniu pracy kończyn górnych. Prezentujemy zestaw ćwiczeń po mastektomii na ten okres.

Poniższe ćwiczenia należy wykonywać na krześle, siedząc brzuchem w kierunku do oparcia, albo na taborecie. W trakcie ćwiczenia należy wykonywać poniższe ruchy:
1. Ściąganie i rozluźnianie łopatek,
2. Unoszenie i opuszczanie barków,
3. Krążenie barków do tyłu,
4. Wznoszenie rąk i przytrzymywanie ich przez 3 sekundy.

Ćwiczenia po mastektomii – 7-10 doba po zabiegu

Na tym etapie można zacząć wykonywać bardziej skomplikowane ćwiczenia, także z wykorzystaniem dodatkowych przyrządów, takich jak drążek czy piłeczka.

Ćwiczenia można wykonywać w różnych pozycjach – siedzącej, leżącej czy stojącej, zależnie od własnych możliwości i preferencji.

Przykładowe ćwiczenia po zabiegu mastektomii:
1. Podczas siedzenia lub stania przytrzymaj w rękach drążek, unoś go nad głowę i opuszczaj na kark.
2. Podczas siedzenia lub stania drążek unieś nad głowę i wykonuj nim ruchy w lewo i w prawo.
3. W trakcie stania chwyć dłonie za plecami i unieś je, a następnie opuść.
4. W trakcie stania oprzyj ręce na ścianie przed sobą, a następnie wykonaj ruch wchodzenia palcami w górę i w dół.
5. W trakcie leżenia na macie wyciągnij jedną rękę na bok i przytrzymaj w niej piłeczkę. Unieś obie kończyny górne nad głowę i przenieś piłeczkę do drugiej ręki.
6. W trakcie stania złącz przed sobą dłonie jak przy modlitwie, a następnie dociskaj i rozluźniaj dłonie.
7. W trakcie stania przytrzymaj w dłoniach piłeczkę, a następnie unieś ją w rękach w górę i naprzemiennie ściskaj i rozluźniaj dłonie.